“ปั๊มน้ำมัน” สถานที่เติมน้ำมันและจุดแวะพักเวลาขับรถทางไกลที่เราคุ้นเคย ซึ่งนอกจากพื้นที่เติมน้ำมันแล้ว หากเป็นปั๊มขนาดใหญ่เราจะพบกับอาคารที่อยู่ภายในปั๊มที่ภายในประกอบไปด้วย ห้องน้ำ ร้านสะดวกซื้อ ร้านกาแฟ ร้านอาหารหรือแม้กระทั่งตู้เอทีเอ็ม ส่วนใหญ่ถูกออกแบบให้มีลักษณะหน้าตาคล้ายๆกันเสียหมด แต่ปั๊มน้ำมัน ปตท.ที่อำเภอสารภีจังหวัดเชียงใหม่แห่งนี้กลับพิเศษกว่าปั๊มอื่นๆ เพราะด้วยภาพความสวยงามของฟาสาดสีมุกที่ทำจากกระเบื้องเซรามิกปกคลุมอยู่บนอาคาร ฝีมือรีโนเวทของ “SHER MAKER” สตูดิโอสถาปนิกเชียงใหม่ ที่สร้างสรรค์จากการผสมผสานความรู้ การทดลอง และทักษะของผู้ผลิตเซรามิกในเชียงใหม่
จุดเริ่มต้นของโปรเจกต์เกิดขึ้นจาก PTTOR บริษัทปตท.น้ำมันและการค้าปลีก ที่ดูแลเกี่ยวกับปั๊มน้ำมันทุกสาขาของปตท. มีไอเดียอยากปรับปรุงปั๊มน้ำมันเพื่อคืนสิ่งดีๆให้กับสังคม ซึ่งผู้รับหน้าที่รีโนเวทอย่าง SHER MAKER ได้ตีโจทย์ออกมาในรูปแบบของการสร้างคาแรกเตอร์ใหม่ให้ฟาซาด โดยตัดสินใจเลือก ‘กระเบื้องเซรามิก’ ทั้งหมด 3500 ชิ้นเป็นวัสดุหลักในการออกแบบ เพราะสะท้อนเอกลักษณ์ความเป็นตัวตนและเชื่อมโยงกับบริบทพื้นที่ของปั๊มที่ตั้งอยู่ในจังหวัดเชียงใหม่ได้ดี ซึ่ง คุณพัชรดา อินแปลง สถาปนิกจากSHER MAKER เริ่มออกแบบตั้งแต่ขนาดและรูปร่างของกระเบื้องเซรามิก ไปจนถึงทดลองทำงานร่วมกับสตูดิโอเซรามิกเชียงใหม่ถึง 3 สตูดิโอด้วยกัน ได้แก่ Chatchaiwat Pottery Studio, แม่ริมเซรามิก และ Sarapee Ceramics arts and designs
หลังจากการทดลองขึ้นม็อกอัพรูปทรงของกระเบื้องเซรามิกในหลากหลายรูปแบบ ผลลัพธ์สุดท้ายก็ลงตัวที่รูปทรงสี่เหลี่ยมจตุรัสมีขนาด 30 x 30 เซนติเมตรต่อแผ่น มีส่วนโค้งเว้าเล็กน้อยเพื่อทำให้แสงธรรมชาติที่สะท้อนพื้นผิวกระเบื้องมีความนุ่มนวล และรบกวนสายตาผู้ขับขี่ในปั๊มน้ำมันน้อยที่สุด มีการลดทอนความหนาของตัววัสดุลงเพื่อให้มีน้ำหนักเบา และสามารถติดตั้งบนโครงสร้างเหล็กได้โดยมีเดือยเล็กๆตามแนวโครงคร่าว เป็นฐานรองรับกระเบื้องเซรามิกและล็อคความแข็งแรงเข้ากับโครงคร่าว
“บางครั้งสีฟ้าของท้องฟ้า ไม่ได้ทำหน้าที่แค่เป็นฉากหลังให้กับสถาปัตยกรรมเสมอไป
มันพูดบางอย่างนอกเหนือจากนั้นอีกด้วย”
“บางครั้งสีฟ้าของท้องฟ้า ไม่ได้ทำหน้าที่แค่เป็นฉากหลังให้กับสถาปัตยกรรมเสมอไป
มันพูดบางอย่างนอกเหนือจากนั้นอีกด้วย” สถาปนิกกำลังกล่าวถึงนิยามของท้องฟ้าที่ทำหน้าที่เชื่อมโยงกับฟาสาดกระเบื้องเซรามิก ‘สีเคลือบมุก’ ซึ่งเหตุผลที่ตั้งใจเคลือบวัสดุฟาสาดทั้งหมดนี้ด้วยสีมุกนั้น เนื่องจากเป็นสีที่พื้นฐานมีสีขาวนวล เมื่อแสงธรรมชาติสะท้อนมากระทบก็จะเปลี่ยนแปลงไปตามสีท้องฟ้า ณ ช่วงเวลานั้นไปเรื่อยๆ เสมือนให้ท้องฟ้ามีส่วนร่วมในการออกแบบ
เรื่องของระยะเวลาที่ใช้ในผลิตกระเบื้องเซรามิกค่อนข้างนานร่วมเดือนเมื่อเทียบกับวัสดุอื่นๆ เพราะด้วยขั้นตอนที่หลากหลาย จากการทำแม่แบบ หล่อตัวกระเบื้อง และรอตากจนแห้งเพื่อให้ความชื้นจากภายในกระเบื้องระเหยออกจนหมดจึงจะสามารถนำไปเผาได้ ซึ่งเมื่อเผาเสร็จในรอบแรกเสร็จสมบูรณ์จะได้ ’บิสกิต’ หรือกระเบื้องเนื้อสีส้ม และสุดท้ายนำไปผ่านกรรมวิธีในการเคลือบสีมุกต่อไป
“กระเบื้องเซรามิกเป็นวัสดุแฮนคราฟท้องถิ่นของเชียงใหม่ มีช่างท้องถิ่นฝีมือดีอยู่หลากหลาย เราเองก็ผูกพันธ์ใกล้ชิดกับวัสดุนี้มานาน แต่เรากลับไม่ค่อยเห็นในงานสถาปัตยกรรมปัจจุบัน เช่นเดียวกับการเคลือบกระเบื้องเซรามิกสีมุก ที่มักอยู่ผิดที่ผิดทาง หากมองเห็นความสวยงามของเนื้อแท้วัสดุ แล้วนำมาใช้ให้ถูกวิธี จริงๆมันสวยนะ” สถาปนิกกล่าวมาถึงตอนสุดท้ายของการออกแบบโปรเจกต์รีโนเวทปั๊มน้ำมันแห่งนี้ ด้วยการนำวัสดุท้องถิ่นอย่างกระเบื้องเซรามิกเคลือบมุกมาใช้ นอกจากจะสะท้อนอัตลักษณ์บางอย่างของพื้นที่ออกมาให้เห็นแล้ว อาจเป็นหนึ่งความเปลี่ยนแปลงมิติแห่งการมองเห็นคุณค่าสิ่งรอบตัวด้วย
Pearl Ceramic Façade
Location: สารภี, เชียงใหม่
Owner: PTTOR
Architect: คุณพัชรดา อินแปลงและธงชัย จันทร์สมัคร SHER MAKER
Photographs: คุณรุ่งกิจ เจริญวัฒน์
COPYRIGHT © 2021 D-SIGN SOMETHING STUDIO (THAILAND) CO.,LTD. ALL RIGHTS RESERVED.
ALL MATERIALS POSTED ON THIS SITE ARE SUBJECT TO COPYRIGHTS OWNED BY D-SIGN SOMETHING STUDIO (THAILAND) CO.,LTD. ANY REPRODUCTION, RETRANSMISSIONS, OR REPUBLICATION OF ALL OR PART OF ANY DOCUMENT FOUND ON THIS SITE IS EXPRESSLY PROHIBITED, UNLESS D-SIGN SOMETHING STUDIO (THAILAND) CO.,LTD. HAS EXPLICITLY GRANTED ITS PRIOR WRITTEN CONSENT TO SO REPRODUCE, RETRANSMIT, OR REPUBLISH THE MATERIAL. ALL OTHER RIGHTS RESERVED.
Subscribe now to keep reading and get access to the full archive.